INDEXFLAT-ის თანადამფუძნებელი, იერის შემოქმედებითი ხელმძღვანელი, It-girl და ბიზნესლედი ანკა ციციშვილი Public Talk-ის ფარგლებში გვიზიარებს თავის, როგორც ბაიერის გამოცდილებას და უკეთ გვაცნობს ამ საქმიანობასთან დაკავშირებულ მნიშვნელოვან საკითხებს.
მოდაში კარიერის დაწყება
„ვსწავლობდი სოციოლოგიურზე მოსკოვში და რამე კრეატიულით დაკავებაზე ვფიქრობდი, მაგრამ უფრო რეკლამისკენ, კინოსკენ, სხვა მხარეს წასვლა მინდოდა. არასდროს მიფიქრია მოდის სფეროზე, რადგან, გარდა იმისა, რომ გოგო ვარ და ტანსაცმელი მიყვარს, მასთან არაფერი მაკავშირებდა და სულ მეგონა, რომ ამ სფეროში ყველა ვეშაპივითაა, ძაან რთულია, ბევრი ორპირობაა და ასე შემდეგ. მაშინ უკვე ვეძებდი სამსახურს იმიტომ, რომ დავამთავრე უნივერსიტეტი, წავედი საზღვარგარეთ, ერთი თვე უსაქმურად ვიყავი და მივხვდი, არა, მჭირდება სამსახური, უნდა ვიმუშავო და გავაგზავნე სივი მაშინ ლეო ბერნეტში, არის ასეთი სარეკლამო სააგენტო, ასეთ ძაან კაი ადგილებში და სამმა ადამიანმა ერთი კვირის განმავლობაში შემომთავაზა დიზაინერის ასისტენტად მუშაობა, კალმანოვიჩთან, და ვიფიქრე, რომ ეს რაღაცას ნიშნავდა. მჯერა ხოლმე ასეთი ნიშნების ზოგადად ცხოვრებაში და მივხვდი, რომ უნდა ვცადო. მანდ ვიმუშავე დაახლოებით რვა თვე, დავდიოდი მანქანით, ღილების გასაკეთებლად, ნაჭრების საყიდლად თუნდაც, კლიენტებთან შეხვედრაზე, ზომებს ვიღებდი, აბსოლუტურად ყველაფერს ვაკეთებდი. თავიდან დავიწყე ასე ასისტენტად მუშაობა ისეთ სამსახურში, რომელიც თითქოს არ გაძლევს, ერთი მხრივ, ვითომ არანაირი განვითარების შესაძლებლობას, მიუხედავად იმისა, რომ ძაან ტექნიკური და ფუნქციონალური მომენტები გაქვს, მაგრამ ამასობაში ხვდები, რომ ნელ-ნელა იწყებ ამ ყველაფერში გარკვევას და ხვდები საერთოდ როგორ არის ტანსაცმელი შეკერილი, როგორ კეთდება ეს ხარისხი და ასე შემდეგ. პლუს, გავიცანი ძალიან ბევრი ხალხი. რადგან ასისტენტი ვიყავი ჟურნალებთან მქონდა შეხება, საახალწლო საჩუქრები დამქონდა და იქ პრესის წარმომადგენლები გავიცანი. კარგად ჩაცმული ვიყავი, მოვეწონე, „მოდი ჩემთან, შენ ვინ ხარ“ და ასე ნელ-ნელა ყველას ვიცნობდი და მივხვდი, რომ ძაან ბევრი საინტერესო ადამიანი მუშაობს ამ სფეროში, ძაან მონდომებული, შრომისმოყვარე და ასე კატეგორიულად აღარ ვიყავი მოდის სფეროზე განწყობილი და მომეწონა. და ჩამითრია. თავიდან დავფრინავდი. ყველასთან ძაან კარგი ურთიერთობა მქონდა, ყველას შრომა მომწონდა, ვერკვეოდი ზოგადად რა ხდება და მერე დავიწყე უფრო ჩაღრმავებულად კითხვა, კინოების ყურება და მერე ისევ ასეთი ნიშნებით და შემთხვევებით მოხდა ჩემი მაღაზია მოსკოვში, ინდექსი, რომელიც გავხსენით უცებ, რომ ადგილი არის, მოდი რაღაცა გავაკეთოთ ფაბლიქ თოქი ან რაღაცა ფოფ აფი. და ვიფიქრე, რომ ფოფ აფი მინდა, რადგან მაშინ გავიცანი ტატუნა და კიდე რამდენიმე დიზაინერი, ინგოროყვა, ვინც უკვე აქ იყვნენ. მაგრამ აქ მაღაზიები დიდად არ იყო და არც საზღვარგარეთ ყოფილა ასე ვთქვათ ფანჯარა გახსნილი. ეს იყო შვიდი-რვა წლის წინ. კოლექციები რაღაც ჩემოდნებით ჩამოვიტანე, მეგობრებისთვის და მეგობრების მეგობრებისთვის რომ უნდა გაგეყიდა და უცებ მივხვდით, რომ ეს ინტერესი ძალიან წამოიწია ქართველებისკენ. რა თქმა უნდა, კომპანიის გაკეთებით უკვე დავიწყეთ ყველაფერზე ოფიციალურად მუშაობა და განვითარება. თან მაშინ ყველაფერი რაღაც ძალიან კარგად აეწყო იმიტომ, რომ ინსტაგრამი მაშინ შეიქმნა, მაშინ დაიწყო მაგის განვითარება. ეს პატარა შოურუმები არ იყო ასეთი მიღებული, მოსკოვში თუნდაც. იქ სულ იყო დიდი მაღაზია, ვიტრინიანი მაღაზია და რაღაც პატარა სივრცე, სადაც შედიხარ და შეიძლება საერთოდ ვერც გაიგო მაღაზიაა თუ არა, ასეთი ფორმატიც ძალიან საინტერესო გახდა ხალხისთვის. ჩემთვის კი საამაყო იყო, რომ ქართველების შემოქმედება ჩამოვიტანე და მაგათ ვაპიარებდი. და რადგან მე თვითონ შთამაგონებდნენ და ძაან მომწონდა მაგათთან მუშაობა, იქვე დავიწყეთ, თუნდაც სთორითელინგი, რომელიც ახლა გახდა მოდური და მერე ჩემი გოგოები იქ ყოველთვის ყვებოდნენ ყველა დიზაინერზე ცალ-ცალკე, რას და როგორ აკეთებენ. ასეთი მომენტი იყო, ყავა… ისმენ საქართველოზე… ჩვენი ბევრი კლიენტი ჩვენთან რომ მოდიოდა, ნამყოფი არ იყო საქართველოში და მერე ჩვენგან მიდიოდა იმისთვის, რომ გაეგოთ საერთოდ რა არის საქართველო, კულტურა და ასე შემდეგ.“
დიზაინერების ძიება
„ვიღაცებს უკვე ვიცნობდი აქ, ისე, უბრალოდ გავიცანი. მაგრამ მერე უკვე დავიწყე ძიება დიზაინერების, სიარული, ნახვა ხარისხის, ნახვა როგორ ვითარდებიან. ამ პროფესიასთან ეს ნიშა არ იყო დაკავებული. დიდი მაღაზიები იყო და იყო კიდე ისეთი მაღაზიები, სადაც უფრო მას მარკეტი იყიდებოდა ან რაღაც სადაც, მაშინ ძაან მოდაში ფეიქ რაღაცები იყო. დღეს უფრო ხშირია შემთხვევები, როდესაც დამწყებ გამოუცდელ დიზაინერს ეგრევე დიდ მაღაზიებში იყვანენ. მაშინ არ იყო ასე მარტივი დიდ მაღაზიაში მოხვედრა და მივხვდი, რომ არ არის ნიშა დაკავებული. როდესაც ადამიანი აკეთებს ძალიან კარგ, ნაფიქრ, ხარისხიან ტანსაცმელს და ჯერ-ჯერობით არ ყოფნის გამოცდილება კი არა სახელი ამ სფეროში, რომ მოხვდეს კარგ მაღაზიაში, გამოდის, რომ ვერსად ვერ მიდის. არც იქ არ უნდა იმიტომ, რომ არ არის სათანადო ხარისხიანი დიაზაინერები, სტატუსი ან ბრენდები წარმოდგენილი და იმ დიდ მაღაზიებში ჯერ-ჯერობით ვერ ხვდება, იმიტომ, რომ ისინი ეკითხებიან, „რა მაღაზიებში ხართ წარმოდგენილები?“ ფოტოგრაფებმაც იციან ხოლმე, ჟურნალისტებთან მიდიან და ეუბნებიან, „მინდა გადავიღო.“ „როგორ? გვანახეთ თქვენი პორტფოლიო.“ „ამ წამს დავამთავრე, როგორ უნდა განახოთ ჩემი პორტფოლიო.“ აი ეს რაღაცა ორმხრივი სიტუაცია იყო და მივხვდით, რომ დავიკავეთ ჩემთვის განსაკუთრებული ნიშა, რადგან ყოველთვის არის ეს ახალი სისხლი, ძაან მონდომებულები არიან, ბევრს შრომობენ. მითუმეტეს, როდესაც დიდი სახელი გაქვს, მერე სტატუსზე და რაღაცებზე ფიქრობ და კიდე იმაზე, როგორ გააკვირვო, როგორ ანახო შენი პროფესია, ახალი რა შესთავაზო, ამიტომ ძაან საინტერესო იყო და არის, რადგან ისევ ვეძებ მოსკოვში ახალ ბრენდებს. შეიძლება ინდექსიდან ვიღაც გადავიდა უფრო დიდ მაღაზიებში, ახალგაზრდებს კი კიდე ვიწვევთ მანდ.“
აგენტობა
„უკვე ის პერიოდი იყო დაწყებული, როდესაც არ იყო აუცილებელი შოურუმში წასვლა პარიზში, გქონდა უკვე კომუნიკაცია, კონტაქტები. ეს პრესა, მაღაზიები. ამ ინსტაგრამ და ინტერნეტ სივრცით უკვე ჩემზეც ბევრი წერდა, რადგან პარიზში რომ დავდიოდი ვიცნობდი ხალხს, ინდექსი აინტერესებდათ და ამ სფეროთი დავიწყეთ ასე ვთქვათ კონტაქტების მოძიება და მივხვდით, რომ იყო ჩემთან რამდენიმე ბრენდი, რომლებსაც არ აწყობდათ ესე ფულის დახარჯვა იმ შოურუმებში, რადგან ან საკმაოდ ძვირია, ან რაღაც ხდება, რადგან ახალი ხარ არ გაქცევენ ხოლმე ყურადღებას იმიტომ, რომ უფრო ბიუჯეტის შევსება უნდათ თუ რაღაც და შეიძლება დაიკარგო. ჩვენ, რადგან თვითონ მოგვწონდა ეს ყველაფერი, პროდუქტი, ბრენდები, რატომღაც გადავაყწვიტეთ, რომ ამ ყველა გუნდის აგენტი ვყოფილიყავი და დავიწყეთ ყველამ ერთად ბაიერებთან წერილების გაგზავნა. ვიქირავეთ იქ ადგილი, ლამაზად დავალაგეთ ყველაფერი და მანდ დაიწყო ეს პირველი გამოცდილება პარიზში და პლუს მერე მოვიდა ჩემთან დუნია გრონინა, რომელიც მილანში მუშაობს დიდ ბრენდებთან, უფრო კლასიკურებთან და მაგასაც ძაან უნდოდა ახალი სისხლი. მილანში ჩავიყვანეთ ქართველი დიზაინერები და, სხვათაშორის, მაშინ გვქონდა ძაან სასიამოვნო შემთხვევა. ლალოც (დოლიძე) წავიყვანეთ, ვრეკავდით შოურუმებში, მაღაზიებში, ბაიერებთან და როდესაც ვუყვებოდით იცოდნენ. ბევრი დიზაინერი ჩამოვუთვალეთ და ლალოზე თქვეს ვიცითო, საქართველოდან არისო და შენც გახარებული პასუხობ, „კი, არის.“ რა თქმა უნდა, გამოცდილებაც იყო, მოდის ბაიერი, უყურებ როგორ ყიდულობს, რას ყიდულობს, რატომ, რა კითხვებს გისვამს და ამ გამოცდილებიდან გამომდინარე უკვე მეც რაღაცას ვსწავლობდი. იმიტომ, რომ რეალურად ძაან მიყვარს მოსმენა, მიყვარს სწავლა და ყოველთვის ძალიან მონდომებულად ვუსმენ პროფესიონალებს იმიტომ, რომ მშიერი ვარ ამ ინფორმაციით და ყოველთვის, არ აქვს მნიშვნელობა, სულ ნაკლებად გამოცდილიც რომ იყოს, შეიძლება ისეთი რაღაც გითხრას ერთ ლაპარაკში, შეიძლება ერთი წინადადებით ისე დაგილაგოს შენი საქმე, შენი შეხედულება ძალიან შეიცვლება, ამიტომ კარგია როდესაც უსმენ ბევრს, სწავლობ და გაინტერესებს. პრაქტიკის გარდა კიდე შეიძლება იმუშაო ბევრ მაღაზიაში და გაიარო ძალიან დიდი გზა, მაგრამ მანაც, შეიძლება მანაც, ვისაც ნაკლები გზა აქვს გავლილი ისეთი საინტერესო რაღაცა გითხრას, რომ გაგიმარტივოს და გაგიუმჯობესოს შენი საქმე.“
დიზაინერთან კოლექციაში დეტალების ცვლილებაზე შეთანხმება
„როდესაც ხდება ან ფერის შეცვლა, ან რაღაც პატარა დეტალის შეცვლა ეს არის ერთი, თუნდაც ფუნქციონალურად რომ იყოს სხვანაირი. მაგალითად, მე როგორც ბაიერს ინდექსისთვის, მითქვამს დიზაინერისთვის, რომ რაღაც დეტალი დაემატებინა და ეს რომ მოხსნადი ყოფილიყო იქნებოდა უფრო მულტიფუნქციონალური იმიტომ, რომ შეგიძლია თან მოიხსნა ეს აქსესუარი, თან გაუკეთო უკან. ხანდახან ხდება, რომ დიზაინერები ძალიან კრეატიულები არიან, ამიტომ შეიძლება არ დაფიქრდნენ ფუნქციონალურობაზე. მაგალითად, გააკეთონ კაბა, რომელზეც არის ძალიან ბევრი ღილები. ერთხელ შევთავაზე, რომ იქნებ გააკეთოთ ელვა შესაკრავი და თვითონ ეს ღილები იმის გამო, რომ ესთეტიურად ლამაზია და უხდება ამ კოლექციას დატოვე. ასეთ კომენტარებს რომ აკეთებდნენ ბაიერები, რა თქმა უნდა, ვიღებდით. როდესაც საქმე უკვე მთლიანად გადაკეთებამდე მიდის ეს სხვა საკითხია. მე, მაგალითად, მითქვამს, ამას ზომებში რატომ არ აკეთებთ, ან პატარას, ან დიდს, ან ტექნიკურად და უთქვამთ, რომ შეიძლება არ დაჯდეს ისე როგორც საჭიროა. ძაან პატარა არ გამოიყურება ისე, როგორც ოვერსაიზი, მომდგარი და მომჯდარი იქნება და თვითონ დიზაინერი ვერ ხედავს ამ რაღაცაში ადამიანს. მაგრამ, რა თქმა უნდა, ფერებთან, ცოტა სიგრძესთან და ეგეთ დეტალებთან დაკავშირებით ძაან მარტივად თანხმდებიან დიზაინერები და ბაიერები ერთმანეთთან. თუ რაღაცას უკვეთავენ და ექსკლუზიურს იქ მიდის, მაგალითად, რაოდენობებზე საუბარი. ანუ თუ უნდა გადააკეთო თარგი რაღაცა მაღაზიის გამო ან ერთის ან ორის, მაშინ ბევრი უნდა შეუკვეთონ, რომ ფინანსურად გიღირდეს. თუ ფინანსურადაც არ გიღირს ამის გადაკეთება, მაშინაც შეგიძლია თქვა უარი.“
მარქაფი
„მარქაფი არის საბითუმო ფასისგან, რაც ხდება გასაყიდი ფასი, ის კოეფიციენტი რაზეც ამრავლებ. ეს დიზაინერებს, რა თქმა უნდა, სხვადასხვა აქვთ. ვთქვათ მარნი. მარნის ფეხსაცმელი ღირს ხუთასი ევრო, მე ვარ ნამყოფი ფროდაქშენზე, სადაც ვნახე, რომ ეს ფეხსაცმელი ღირს ოცი ევრო. მაგრამ რადგან აკეთებენ ბევრ კოლექციას, რადგან აკეთებენ კოლექციას პრესისთვის ვთქვათ, გადაღებისთვის, არის ბევრი შოურუმები, დედამიწა იყოფა რეალურად. ხანდახან არის, რომ „ვორლდვაიდ ეიჯენსი“ გყავს, დიდ ბრენდებს ძირითადად რეგიონებად აქვთ დაყოფილი, მაგალითად, ამერიკა და კანადა ერთია და იქ არის პრეს ოფისი, სადაც აგზავნიან ერთ კოლექციას. მაგალითად, აზიაში, იაპონიასა და ჩინეთში სხვადასხვა პრეს ოფისებია და იქაც აგზავნიან. გამოდის რომ ეს ფეხსაცმელი კი ღირს ოცი ევრო, მაგრამ ამისთვის აწარმოებ ძალიან ბევრს იმიტომ, რომ უნდა იქაც, იქაც, იქაც გააგზავნო. ბრენდზე მუშაობს ათასობით ადამიანი და ზოგადად ისე ხდება, რომ ხვდები, ყველა საჭირო პერსონაჟია და ყველა თავის პროფესიაზეა დამოკიდებული. და აქედან ეს ფასი თვითღირებულებით შესყიდვის ფასი ხდება და უკვე მაღაზია ამრავლებს იმის მიხედვით თუ რომელ ქვეყანაში რამდენი დაგიჯდა განბაჟება, რამდენი დაგიჯდა ჩამოტანა, რამდენი არის ქვეყნიდან გამომდინარე დღგ და ასე შემდეგ. რამდენი ღირს შენთან ქირა, უკვე როგორი ბაზარი არის თუნდაც ონლაინი ან არაონლაინი. პლუს, დიზაინერებს აქვთ თვითონ რეკომენდირებული გასაყიდი ფასი. დიზაინერებს გააჩნია, მაგალითად, დამწყებებს ხშირად, რადგან არ აქვთ დიდი მასშტაბი, მოცულობა ამ ყველაფრის, ასე აკეთებენ და გამოდის რომ ნაჭერი უფრო ძვირი ღირს. თვითღირებულება თუნდაც ქართველი დიზაინერის ბევრად უფრო მეტია, ვიდრე გუჩი, ლუი ვიტონი, ერმესი. იქ კილომეტრებით ყიდულობენ ნაჭერს, მილიონობით ჭრიან, ის არ არის ხელით შეკერილი, დაჭრილი, ის არის დამოკიდებული დიდ წარმოებაზე გათვლილ აპარატზე, რომელიც ზომებზე ჭრის, იქ ჩინელებისთვის ჭრის და აზიისთვის უფრო სხვანაირ ზომებს, იქ იტალიელებისთვის და ევროპელებისთვის, იქ კიდე მაღლებისთვის და მოკლედ სხვადასხვა წარმოებაა, ამიტომ ახალგაზრდა დიზაინერებს ძირითადად აქვთ უფრო პატარა მარქაფი იმიტომ, რომ უბრალოდ თვითღირებულებაც მეტია, ძვირი ჯდება და კიდე უფრო რომ დაამატო მარქაფი, გამოდის ძაან ძვირი. მგონია, რომ ჩემი ბიზნესისთვის ეს არ არის კარგი, მაგრამ ძალიან მომწონს ის იდეა, რომ ზოგადად მინიმიზირებული იყოს ეს ყველაფერი. ძალიან ბევრი ახალგაზრდა ცდილობს ახლა, რომ პირდაპირი გაყიდვები გააკეთოს იმისთვის, რომ პირდაპირი გაყიდვებიდან დანამატი არ იყოს და ყველასთვის იყოს ხელმისაწვდომი. მაგრამ მაშინ ბიზნესის განვითარება უფრო რთულია, რადგან აღარ გაქვს ბევრი წერტილები დედამიწის ზურგზე ან რაღაც იმისთვის რომ განვითარდე. ცოტა ორმხრივი საკითხია.“
რეალიზაცია
„ძალიან ბევრი ვარიაციაა, რამდენი ვარიანტიც მოგივა თავში, იმდენი შეგიძლია გააკეთო რეალურად იმიტომ, რომ შეიძლება ვიღაცას უღირს პატარა თანხის ჩადება იმისთვის, რომ მერე ამოიღოს. შეიძლება საერთოდ არ აქვს თანხა იმისთვის, რომ გააკეთოს კოლექცია, მაგრამ ითხოვოს. მაგალითად, მაღაზია სთავაზობს დეპოზიტს, რომ ჩვენ მოგეხმარებით ფროდაქშენში, მაგრამ ეს იქნება რეალიზაცია ანუ მერე ვაბრუნებთ, რადგან მაღაზიებისთვის რეალურად არის დიდი რისკი, რომ დარჩეს ტანსაცმელი. დიზაინერებისთვისაც, რა თქმა უნდა, რისკია, რომ დარჩეს ტანსაცმელი. ამიტომ რაღაცნაირად უნდა შეთანხმდეთ და კომპრომისზე წახვიდეთ. „ მომწონს, მოდი რეალიზაციაზე მომიტანე,“ თუნდაც რომ არ გჯეროდეს, არ უნდა გეშინოდეს იმიტომ, რომ რისკია და იქაც ტოვებ და აქაც. მოკლედ სხვასხვა ფორმულები არსებობს, შეიძლება მოიტანოს რეალიზაცია. დიდ მაღაზიებს, როგორც წესი, გაწერილი აქვთ ბიუჯეტები შეიძლება ერთი წლით ან ერთი ორი სეზონით ადრე და იციან რა ბრენდს როგორ ყიდულობენ. თუნდაც აქვთ გეგმა, მაგალითად, ჩვენ შევისყიდეთ ათი ახალი ბრენდი. ამ ათ ახალ ბრენდს გვჭირდება, რომ მივცეთ სამი სეზონი მაინც გამოსაცდელი ვადა, რადგან ხანდახან არის, რომ ქვეყანაში არ შედის ბრენდი ეგრევე, არ მიდის მომხმარებლამდე ანუ უნდა გავიდეს დრო. და სავარაუდოდ მხოლოდ რეალიზაციაზე აქვს საშუალება რომ ითანამშრომლონ. ახალგაზრდა დიზაინერები სტატუსის გამო შეიძლება რაღაც მაღაზიაში დათანხმდნენ რომ წავიდნენ, მაგრამ ამ ყველაფერს სჭირდება თან პიარი, თან ბევრი შრომა და კონტაქტები იმისთვის რომ შენი ტანსაცმელი გაიყიდოს. როდესაც შენი ტანსაცმელი იყიდება, თან რეალიზაციაზე რომ აძლევს დიზაინერი ხანდახან, შეიძლება მარქაფი იყოს უფრო ნაკლები, რადგან არ არის შესყიდვა, ამიტომ უკვე უფრო დიზაინერის რისკია, ვიდრე მაღაზიის, ამიტომ შეუძლია შეუთანხმდეს ნაკლები გაუკეთოს მარქაფი. შეიძლება ის ვინც ყიდულობს აკეთებს სამ მარქაფს და რეალიზაციაზე შეუთანხმდე 2.5-ზე ვთქვათ ანუ ეს მართლა კომპრომისი გამოდის და კარგი კომბინაციაა დიზაინერისთვის და მაღაზიისთვისაც. რეალიზაციაზე ვიღაცებისთვის კარგია, რადგან კარგი არის სტატუსისთვის იმიტომ, რომ უკვე იცი რაღაც მაღაზიაში იყიდები, პიარია.“
მოთხოვნა პოპულარულ ტანსაცმელზე
„მოსკოვში მქონდა ასეთი სიტუაცია, მაშინ ერთი ქართველი დიზაინერის ტანსაცმელი იყო ძაან ლამაზი, ძაან პოპულარული და მისი ფოტო ინსტაგრამზე ყველგან იყო, ყველაზე ლამაზ ექაუნთებზე და ასე შემდეგ. ჩემმა სამმა კლიენტმა მითხრა, რომ ჩვენ გვინდა ის ვარდისფერი კაბა თავისი ყვავილით. ჩამოვედი აქ და ჩავიცვი. ვერ ვღუნავ ხელებს იმიტომ, რომ ისეთი ნაჭრით არის გაკეთებული, რომ თითქოს ხე მაცვია. ვურეკავ კლიენტებს და ვეუბნები, „გოგოებო იცით რა არის, ამ კაბას კომფორტული ნაჭრიდან ვერ შეგიკერავთ,“ თან ჩემი ძაან ახლო კლიენტები იყვნენ, რომლებიც დადიოდნენ, უკვე შეგვეძლო ტელეფონითაც საუბარი და ცოტა უშუალო კონტაქტი გვქონდა. სამივეს ავუხსენი, თუ იმისთვის გინდათ, რომ სადაც მიდიხართ ფოტო გადაიღოთ ან ინსტაგრამის ფოტოსთვის, მაშინ შემიძლია შეგიკვეთოთ თუ არა, მაშინ მე ჩემს თავზე ვერ ავიღებ მაგას იმიტომ, რომ მართლა ვერ იცმევ ვერანაირად. ერთი დათანხმდა. ერთმა იყიდა ეს ძაან არაკომფორტული კაბა, რომელშიც ვერ ღუნავდა ხელებს, მაგრამ ჭირდებოდა რაღაცა ივენთზე, გამოსვლა, ესე დადგომა. მართლა ძაან სასაცილოდ გამოიყურებოდა, სამაგიეროდ ფოტოები კარგი გამოვიდა. ინსტაგრამზე გაამართლა.“
სეზონური ჩავარდნის ზემოქმედება ბრენდის და მაღაზიის თანამშრომლობაზე
„თუ კოლექცია არ გამოვიდა ისეთი, როგორიც მე მომწონს ვთქვათ, და ვიცი, რომ ჩვენი მაღაზიისთვის წარმატებული არ იქნება, ერთი სეზონი თანამშრომლობას არ დაასრულებს. თანამშრომლობას ასრულებ თუ ბევრჯერ გაგიფუჭდა ურთიერთობა, გაყიდვები, შეკვეთები, მოტანა… ბევრი პრობლემა უნდა იყოს იმისთვის, რომ შეწყვიტო თანამშრომლობა. ყოველთვის ჯობია, რომ სეზონები ნახო იმიტომ, რომ შესყიდვაზე ბრენდი რამდენიმე სეზონი მაინც უნდა იყოს, რომ დაინახოს მაღაზიამ თუ რამდენად იყიდება და რა რიცხვებია, რა მოთხოვნაა, რა პიარია და ასე შემდეგ. იმიტომ, რომ შეიძლება მართლა იყიდებოდეს ბრენდი ცოტ-ცოტა, უცებ დიდი ბუმი იყოს რომელიღაცა კოლექციაზე და შემდეგი კოლექცია გააკეთოს უკვე არც ისე კარგი. მანდ უკვე ლეგოსავით ცოტათი აწყობ შესყიდვის სისტემას. შეიძლება აირჩიო, ნაკლები სელექცია გააკეთო, არ აიღო ვთქვათ თხუთმეტი ნივთი და აიღო რვა, ცხრა. შეიძლება ბიუჯეტი თუ არის გაწერილი, იყო წარმატებული ბრენდი რამდენიმე სეზონზე და ამ სეზონზე შემდეგი კოლექცია არ მოგეწონა რთულად გაყიდვადია, ირჩევ, მაგრამ აღრმავებ ზომების რაოდენობას ან ბიუჯეტი გადაგაქვს აქსესუარებზე ან სხვა რამეებზე. თან მაღაზიებში სხვადასხვანაირად არის, ვიღაცა დიზაინერებს აქვთ მინიმუმი, რომ შეკვეთა არის მინიმუმ სამი ათასი დოლარი, ვიღაცებს აქვთ მინიმუმ ოცდაათი ათასი დოლარი, გააჩნია რა ბრენდია, როგორია. ვიღაცებზე „აითემებზე“ მუშაობენ. ძალიან პოპულარულია ყოფილ საბჭოთა კავშირის ქვეყნებში და რატომღაც არაბეთის ქვეყნებში, როცა პატარა მაღაზიები უკვეთავენ მთელ კოლექციას თითო ზომაში. ანუ ცოტა გასაკვირი ბაინგია, მაგრამ ესე მუშაობენ. ამბობენ, რომ ყველას უნდა ცალ-ცალკე ჰქონდეს კაბა, არ უნდათ, რომ გავდეს სხვას.“
ყიდვისას მაღაზიის კონცეფციის როლი
„მაღაზიებზე არის დამოკიდებული, რა თქმა უნდა, ითვალისწინებ როგორი სტილი გაქვს, როგორი მომხმარებელი გყავს, რომელ ქვეყანაზე არის გათვლილი. როგორც ვთქვი, ვთქვათ აზიაში უნდა იცოდე რომელ ბრენდს აქვს აზიური ზომების სეტკა, ვინც სვავს კარგად. შეიძლება იყო, ვთქვათ, არაბეთისთვის. იქ რალიგიის გამო ბევრ რამეს ვერ ჩაიცმევ. ყველა ქვეყანაში არის თავისი სეგმენტი, რომელიც იყიდება. და, რა თქმა უნდა, მაღაზიაშიც მერე როდესაც შენ ხვდები, რომ შენთან უფრო ყიდულობენ რაღაცა ქვეყნიდან, ძირითადი შენი კლიენტი არის ის, მერე შეიძლება მაგაზე გააკეთო აქცენტი და იმათი ტენდენციებით იყო. რეალურად დიდ ბრენდებს, მაგალითად, დრის ვან ნოტენის შოუზე რაც ვნახე კოლექცია და მერე შოურუმში როცა ვიყავი, შოკში ვიყავი იმიტომ, რომ შოურუმში იყო უამრავი რამ. თან პრესისთვის შოურუმი სხვა არის, რადგან იქ იყო ძირითადი რაც ჩვენებაზე იყო და პლუს კიდე ერთი-ორი რეილი, რაც „მასთ ჰევ ფისის“ იქნება. და შოურუმი ბაიერისთვის არის ის, რაც პოდიუმზე გამოვიდა მაგის რვა ვერსია. ჩვენებაზე არის ასი ერთეული და ასის გარდა რვაასის ნახვა შეგიძლია. თან აკეთებენ ძაან ბევრ „ბეისიქს,“ რაც არ შედის რეალურად ჩვენების დროს, მაგრამ ყოველთვის რაღაცა როლინგი, პერანგი, ჯინსი შარვალი ასეთი „ბეისიქ აითემები“ არის, ამიტომ ძაან ბევრ ფაქტორს აქვს თავისი როლი და აუცილებლად ყურადღება არის მისაქცევი იმიტომ, რომ სხვანაირად არ გამოვა.“
ფაქტორები, რომლებიც კოლექციიდან ნივთების შერჩევაზე მოქმედებენ
„უნდა იცოდე მაღაზია, რაზე არის მაღაზია, უნდა იცოდე საიდან უნდა წამოხვიდე ქვევით იმისთვის რომ გააკეთო ბაინგი და მერე ისევ ახვიდე იმისთვის, რომ მაღაზია შეიქმნას. უნდა იცოდე შენი მაღაზია, შენი სტილი და რას ამბობ შენ. მერე უნდა იცოდე შენი მყიდველი. ჯერ უნდა იყოს იდეა მთავარი, მერე უკვე იცი ვინ არის მყიდველი, რა ქვეყნებიდან ჩამოდიან, რა უნდათ, ონლაინ მაღაზია გაქვს თუ არ გაქვს… აი, ესეთ ფაქტორებზეც უნდა იყოს დამოკიდებული და, რა თქმა უნდა, ანალიტიკა. ახალი მაღაზიებისთვის ცოტა რთულია იმიტომ, რომ ანალიტიკა არ გაქვს. ამიტომ ჯერ-ჯერობით აკეთებ ერთ ან ორ სეზონს, ცოტათი რისკებს იღებ შენს თავზე, მერე უკვე გაქვს ანალიტიკა, როცა იცი შენთან ეს ბრენდი ამ ზომებში უფრო იყიდება. ამ ბრენდს აქვს პრობლემები სხვა ზომებთან იმიტომ, რომ ვერ სვამს იმ იქს ესს ვთქვათ რაღაცაზე და, რა თქმა უნდა, ამ ანალიტიკას უყურებ. დღესდღეობით ანალიტიკა რა იქნება ტრენდში და რა არის უფრო კარგი მაგას მე არ ვუყურებ. იმიტომ, რომ მართლა არ იცი. არის დიდი კომპანიები, რომლებიც აწვდიან მერე დიდ ბრენდებს ფერებს, სილუეტებს, რა იქნება მოდაში, მაგრამ ეს ძაან მარკეტინგული მგონია. მოდა მაინც იქითკენ მიდის, რომ ეს ნელ-ნელა გაჩერდეს და მდგრადობაზე გადადის ყველა იმისთვის, რომ ყველაფერი იყოს ნიშური. და სავარაუდოდ ბაინგსაც ამ საფეხურებიდან გამომდინარე აკეთებ, ამ ყველაფერს აწყობ და მერე უკვე იცი რა უნდა შეისყიდო შემდეგ სეზონზე. ვთქვათ, შეიძლება მე არ მომწონს რაღაცა ჩემთვის, მაგრამ მე შემიძლია დავინახო ის კლიენტი, რომელიც მოდის ჩვენთან და იმაზე დავინახო რაღაცა, შევქმნა ის ლუქი, რაც იმას შეიძლება მოუხდეს, შეიძლება მე არ ჩავიცვა, მე არ მომწონდეს პირადად, მაგრამ ვიცი რომ იმას მოუხდება. პლუს, წინა სეზონზე მქონდა რაღაც, რაც რეილზე არ ჩანს როცა კიდია საკიდზე, არ შევუკვეთე იმიტომ, რომ უნდა ანახო და ძაან რთული გასაყიდია თუ არ ჩააცვი. ძაან ლამაზი ტოპი იყო, მაგრამ ასეთ დეტალებსაც აქვს მნიშვნელობა. რეალურად მერჩენდაიზინგსაც აქვს მნიშვნელობა, რამდენი ადგილი გაქვს, რამხელა მაღაზიაა, როგორ უნდა შეივსოს, როგორ გაქვს ჩამოკიდებული, ტანსაცმელზე არის დამოკიდებული თუ უფრო აქსესუარებზე… ძაან ბევრ ფაქტორს აქვს მნიშვნელობა და მაღაზიებზეც ესე კეთდება ბაინგი. გააჩნია რომელი ნიშა გაქვს შენ დაკავებული.“
სამიზნე აუდიტორიისთვის ბრენდის გაცნობა
„ბევრი მეილები, მეილები, მეილები. როდესაც აგენტი ვიყავი გვქონდა სისტემა დაყენებული მეილზე, ვინ ხსნის, ვინ არ ხსნის. ვნახე, მაგალითად, რომ ჯეი ქიმის ბრენდზე ათჯერ გახსნა კარლამ, ოფენინგ სერემონის ბაიერმა, ჩვენი წერილი. ანუ ნახა, ანუ გაიგო, მაგრამ არ გვიპასუხა. და ესე დიზაინერებს არ პასუხობენ, მაგრამ რეალურად სადღაც ილექება და სადღაც რჩება. მერე ეს გოგო რომ შემხვდა ცოტა არაფორმალურ სიტუაციაში პარიზში, ვუხსენე ბრენდი და მეცნობაო, რა არისო და შემდეგ სეზონზე რომ დავპატიჟეთ, მოვიდა. პირველ რიგში უნდა გააგზავნოთ კარგად და სწორად. ხანდახან, სხვათაშორის, ჭრიდა ის, რომ ყველა ვუგზავნიდით ერთი და იგივე წერილს, მე ვუგზავნიდი, თვითონ ჟენია უგზავნიდა და გიდა ჩვენი ერთი მეგობარი, აგენტი აგზავნიდა. ანუ ორი მხრიდან ვმუშაობდით, სამი მხრიდან ვმუშაობდით და ჟენიას პირადად უპასუხეს, როდესაც იმან მიწერა, რომ მე ვარ დიზაინერი და ძაან მინდა თქვენ მაღაზიაში მოხვედრა. იმას უფრო უპასუხეს, ვიდრე აგენტებს, იმიტომ, რომ რეალურად ესეთ მაღაზიებს ძალიან ბევრი მეილები მისდით დღეში კი არადა წამში. როდესაც ხარ დავერ სთრით მარკეტ, რა თქმა უნდა, ყველამ იცის შენ შესახებ. თუნდაც ბომარშე, მაგალითად, უფრო დიდი სავაჭრო ცენტრია და უფრო პოპულარული და, რა თქმა უნდა, მაგათ ბაინგის დეპარტამენტში შემოდის მილიონობით წერილი და თუ არ დააინტერესე არაფერი გამოვა. მაგრამ თუ აგზავნი ილექება. კიდე ვრეკავდით. „გამარჯობა, მოდით ჩვენთან შოურუმში.“ ანუ ყველანაირად უნდა სცადო, რადგან ინიციატივას თუ არ გამოიჩენ… შეიძლება რაღაც მომენტში გაგიმართლოს, მაგრამ თუ არ ხარ შრომისმოყვარე და ხელი თუ არ მოკიდე და არ შემოიყვანე… ახლა მერსედეს-ბენც მოდის კვირეულის დროს შევიარე შოურუმში, რომ მენახა ვინ არის წარმოდგენილი და რას აკეთებს. მივედი მე თვითონ რამდენიმე რეილთან, ვიღაცებმა შეიძლება არ იცოდნენ რა ნაჭერი არის, რისგან არის გაკეთებული, რაც ასე არასდროს არ უნდა იყოს. ზუსტად უნდა იცოდე რას აკეთებ, როგორ აკეთებ, რისგან არის, რა არის და ყველასთვის, ვინც მუშაობს შენს გუნდში, უნდა გააკეთო ეს ინფორმაცია. ასეთი ჯგუფური მუშაობაც ძაან აუცილებელია. ერთ ბრენდთან ვიდექი და ვეძებდი ლეიბლს, შემადგენლობა რომ გამეგო და ბიჭი მოდის ჩემთან და მეუბნება, „გამარჯობა, მოგეხმაროთ რამეთი?“ კი მეთქი, ნაჭერი არ ვიცი, ახლა მეც ვნახავო, მაგრამ მე ჩანთებს ვაკეთებ და წამოდი ვნახოთო და მანახა მართლა ეს ჩანთები, მართლა ვნახე, არადა გავიარე თავიდან. კი შევხედე, მაგრამ მაინც გავიარე, რადგან იქითკენ მინდოდა და მჭირდებოდა მისვლა. ახლა უკვე ვიცი ამ ბრენდის შესახებ, ახლა უკვე კიდევ უფრო დავაფიქსირებ. დიდი მაღაზიები ძაან ხშირად უყურებენ როგორ ვითარდება ბრენდი. იმიტომ, რომ შეიძლება შენი კოლექცია ახლა მართლა ძალიან მოეწონა და ძაან უნდა იყიდოს, მაგრამ არ იცის შენ გაქვს თუ არა ფინანსები იმისთვის, რომ განვითარდე. თორემ თუ უკვე ბიუჯეტი ჩადე, შემდეგ სეზონზეც გადაგაქვს, მერე კიდე შემდეგ სეზონზე და რომ დაგაკვირდე შეიძლება ისე მოხდეს, რომ აღარ აკეთებ შენ არაფერს და ჩააგდე სეზონი, არ ვიცი კრიზისი გაქვს კრეატივის, იქ დაწექი და გადაწყვიტე, „მე დღეს არაფერს არ გავაკეთებ,“ მაღაზიებს კი რეალურად უკვე ბიუჯეტი აქვთ გადადებული, აქვთ შენი იმედი, რაღაცა უნდათ, რომ შენ გააკეთო, ამიტომ ძაან ხშირად არის ის შემთხვევა, როდესაც გაკვირდებიან და დიდი ხანი ირჩევენ. შეიძლება ზედმეტად კრეატიული იყო ანუ არ იყოს ჩაცმადი რაღაცები. ეგეც პრობლემა იყო იმიტომ, რომ ყოფილა შემთხვევები, როდესაც სასწაული ხარისხის ძაან კაი რაღაცები გაუკეთებიათ, ძაან კაი კოლექცია, მაგრამ ცოტათი რთულად გასაყიდი ანუ ზედმეტად ნაფიქრი იყო.“
კარგი ურთიერთობის მნიშვნელობა ბრენდებსა და მაღაზიებს შორის
„ვიტყვი ცოტათი სხვა კუთხიდან იმიტომ, რომ თავიდან, აგენტად როცა ვმუშაობდი, მქონდა ის მომენტი, რომ გადაღებაზე ძალიან ბევრს ვეუბნებოდით უარს, რადგან იყო რაღაც გაურკვეველი პროექტი ან ის ჟურნალი არ იყო, რომელიც ჩვენს დიზაინერს უნდოდა ან უნდოდა მარტო კარგ ჟურნალებში და იყო მეორე ბრენდი, რომელიც გვეუბნებოდა ყველას მიეცი ტანსაცმელი და იყოს ყველგან ჩვენი ტანსაცმელი გადაღებაში. ამოიწურა იმ დიზაინერთან იმ ჟურნალების რაოდენობა, ვინც იღებდა და ამასთან პირიქით მოხდა. აღმოჩნდა ისე, რომ ის დამწყები ფოტოგრაფი ან ის დამწყები სტილისტი აღმოჩნდა ნახევარ წელიწადში სადღაც, ის უბრალო გადაღება, რომელიც არც ჟურნალისთვის არ იყო, არაფრისთვის, აიღო უცებ აი-დიმ და იმათმა შესთავაზეს თავისივე გადაღება. რეალურად ისე გამოვიდა, რომ როდესაც უფრო გახსნილი ხარ და ღია ბევრი რაღაცებისთვის უფრო კარგია. რაც შეეხება მაღაზიებს, გააჩნია შენ სად მიდიხარ და შენ რა გინდა. ანუ რომელ წერტილს უმიზნებ. თუ იყო შენი ოცნება და მართლა სულ რომ რეალიზაციაზე შემოგთავაზოს იმ მაღაზიამ მუშაობა და სხვა სამმა შესყიდვა გაგიკეთოს, მაგრამ იმ დიდმა გითხრას, „ჩვენ ექსკლუზივი გვინდა,“ ალბათ, თუ უნდა და სურვილი აქვს უარს ეტყვის იმ პატარა მაღაზიებს. კომერციული თვალსაზრისით და ბიზნესის თვალსაზრისით კარგია, როდესაც ხარ ბევრ ადგილებში და უფრო სწორი შეკვეთებისკენ როცა მიდიხარ და არა პრესტიჟისკენ იმიტომ, რომ იქ რაღაცა შეიძლება არც გაიყიდოს. თუ გაქვს საშუალება იმისთვის, რომ გააკეთო ვიტრინა… მაგალითად, ლუიზა პიერონეში აკეთებენ უფრო ვიტრინას იმიტომ, რომ ის არის ისეთი მაღაზია, რომელშიც შეიძლება შეიარონ და თუ იცი, რომ იქ იყიდება, ესე იგი, კარგია. ვიტრინას იქმნიან, მაგრამ რეალურად მერე უფრო მარტივია შენთვის პატარა მაღაზიებში მოხვედრა. რა თქმა უნდა, არიან „ტრენდ სეტერები“ და როგორც ადამიანებში, დიზაინერებში, ინფლუენსერებში და მყიდველებში იგივენაირად არის მაღაზიებში. რატომ არის ეს მაღაზია ცუდი და ეს მაღაზია კარგი – იმიტომ, რომ ისინი აკეთებენ რაღაც ექსკლუზიურ სელექციას და ეს პატარა მაღაზიები ამბობენ, უკვე ჩვენც გვინდა ის, რაც იმ მაღაზიაშია. მაგრამ რეალურად ბაიერები თვითონ არიან მართლა პატარა ოჯახი. წარმოიდგინეთ, ოთხი მოდის კვირეული ხომ არის, ექვსი სეზონი ხომ არის… მართლა, ბაიერებს და პრესას ყავთ ორი ოჯახი, ერთი არის ქმარი და შვილები, მეორე არის ის ერთი და იგივე ხალხი, რომელსაც ხედავ. პარიზში გხვდება ერთი და იგივე ხალხი, ნიუ-იორკში გვხვდება ერთი და იგივე ხალხი, მილანში გხვდება იგივე ხალხი, ლონდონში იგივე. კაფეებში ჭამთ ერთად იმისთვის, რომ გაიქცეთ ბაინგზე შოურუმებში. და ლაპარაკობთ. ყველა გიყვება როგორი „სელ აუთი“ ვის აქვს, როგორი ბაინგი აქვს იმას, ის როგორ იყიდება, ამიტომ მაღაზიაში მოხვედრის გარდა, კიდე იქ უნდა ეცადო, რომ შენარჩუნდე, ამიტომ თუ იქ უკვე გყავს შენი კლიენტი გაცვლა ვიღაცა სხვაში არ ღირს. იმიტომ, რომ ეს კომუნიკაცია და ურთიერთობა მნიშვნელოვანია. შეგიძლია თუნდაც პატარა მაღაზიას უღალატო. მოელაპარაკო, დარწმუნებული იყო, რომ იმ დიდ მაღაზიაში თუ მოხვდები, ესე იგი, რაღაცა მექნება, ზუსტად უნდა იცოდე რაზე მიდიხარ იმიტომ, რომ ეს ნდობა თუ დაკარგე და ურთიერთობა თუ დაკარგე პატარა მაღაზიასთან შეიძლება მერე სხვასთანაც იმოქმედოს, ამიტომ მაღაზიის და დიზაინერის ურთიერთობა უნდა იყოს, პირველ რიშგი, ნდობაზე დაფუძნებული. ჩვენ გვქონდა ასეთი სიტუაცია. გვინდოდა ბალენსიაგას ჩამოტანა იერში, რადგან ქართველი კრეატიული დირექტორი ყავთ და ბალენსიაგამ გვითხრა, რომ ძაან კარგი პროექტია, ძაან გვაინტერესებს, მაგრამ თბილისი ძაან პატარა ქალაქი არისო და უკვე გვყავს ერთი კლიენტიო. პატარა მაღაზია, სადაც არც სელექცია არ არის გაშლილი, ძაან „ბეისიქ“ რაღაცები იყიდება. ჩვენ მეტის შესყიდვა გვინდოდა, უფრო საინტერესო სელექციის, მაგრამ გვითხრეს უარი რატომ, იმიტომ რომ იმათთან უკვე ძაან ბევრი წელია ვმუშაობთ და ჩვენთვის ეს ურთიერთობაც ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე რაღაც ჰაიპ და მსგავსი ფაქტორები. ძალიან მნიშვნელოვანია გქონდეთ ასეთი დამოკიდებულება.“
ეკო-მოდა
„რა თქმა უნდა, ბევრი აკეთებს ამას იმისთვის, რომ გაყიდოს. იმისთვის კი არა, რომ შექმნას ტანსაცმელი, იმისთვის კი არა, რომ ჩააცვას ხალხს, არამედ იმისთვის, რომ გაყიდოს და კიდე უფრო მეტი იყოს და კიდე უფრო მეტი ჩაიცვას ხალხმა და კიდე უფრო გაყიდოს და კიდე უფრო დააბინძუროს პლანეტა და ასე შემდეგ. რა თქმა უნდა, ეს ტენდენციები და ყველაფერი დღესდღეობით მუშაობს, მაგრამ ნელ-ნელა ეს ყველაფერი ჩადის ქვევით და რეალურად ვეღარ ხარ დამოკიდებული და აღარ გაქვს ზუსტი პასუხი იმიზე თუ რა იქნება ხვალ მოდაში. იმიტომ, რომ იცვლება, ხალხი იცვლება, ხვდებიან უკვე ყველაფერს, უფრო ბევრი ინფორმაციაა ამ ყველაფრის შესახებ და ეს ტენდენციები და ტრენდები უკვე აღარ არის, ჩემი აზრით, ესეთი რელევანტური. რა თქმა უნდა, უნდა წაიკითხო და იცოდე როგორც ყველაფერი, უნდა იყო დაინტერესებული, მაგრამ მგონია, რომ დღესდღეობით უფრო ინტუიციაზე გადადის ცოტათი ყველაფერი და მას უნდა ენდო იმიტომ, რომ მართლა ვერ გათვლი დღეს რა ხდება, იმდენად ორმხრივი ხდება ყველაფერი და იმდენად სწრაფად იცვლება. თუნდაც ის, რაც მე წავიკითხე და რაც მე ვნახე რამდენიმე კონფერენციაზე. ფაბრიკების წარმომადგენლებთან რაც ვილაპარაკე. რაც შეეხება, მაგალითად, ეკო ტყავს, რაც კეთდება. დღესდღეობით არ კეთდება ჯერ-ჯერობით ისეთი ტყავი, როგორიც სასურველია და არის ძალიან ცოტა ფროდაქშენი, ძალიან ტოქსიკურია და იმის გარდა, რომ ცხოველებს ვკლავთ… ერთი ფროდაქშენი კლავს ცხოველებს და მეორე კლავს ცხოველებსაც, ხალხსაც, დედამიწას, გარემოს, ხეებს, ყველაფერს და ამიტომ ეს თემა იცვლება და რაც უფრო მეტი იქნება საუბარი, მით უფრო განვითარდება და მით უფრო მეტი ხალხი და მით უფრო მეტი ფროდაქშენი იქნება, ახალი ტექნოლოგიებით საინტერესო რაღაცა გამოვა.“
ჭარბწარმოება
„გუშინწინ ვიყავი სავაჭრო ცენტრში და იმდენი ტანსაცმელია, რომ ხანდახან ვყვირი შიგნიდან, რომ ეს უნდა გაჩერდეს, გავაჩეროთ ყოველგვარი ფროდაქშენი. ოვერფროდაქშენთან გვაქვს საქმე. დღეს რომ წარმოება აბსოლუტურად ყველგან გაჩერდეს, კიდევ ორას ორმოცდაათი წელი მთელ დედამიწას გვეყოფა ის ტანსაცმელი, რაც არის აქამდე შექმნილი და წარმოებული. თავიდან მქონდა ეს სურვილი, რომ ვსო არ გვინდა, ჩვენ უნდა გადავარჩინოთ პლანეტა, მაგრამ მერე დავუფიქრდი და მივხვდი, რომ სამაგიეროდ ადამიანის კრეატივი, ფიქრი და ის კოლექციები, რასაც ქმნიან დიზაინერები – მას ფროდაქშენ კი არა, რომელსაც უბრალოდ გაყიდვა უნდა რაღაცის – რაღაც მართლა დახატული, რაღაც თემასთან ასოცირებული აღარ იქნება და თუ უკვე კულტურის განვითარება გაჩერდება, მაშინ სხვა პრობლემები წარმოიქმნება. მე ძაან მომწონს იმ ბრენდებთან მუშაობა, რომლებიც მართლა ნაფიქრია და საინტერესო თემებთან დაკავშირებული. კლიენტიც მიყვარს ისეთი, როგორიც მოდის და იცის რომ ამ პიჯაკს კი ყიდულობს, მაგრამ ასევე იცის, რომ დღეს და ხვალ კი არ ჩაიცმევს და გადააგდებს ან ვინმეს მისცემს, ეცმევა ხშირად. მაგისთვის, რა თქმა უნდა, უნდა გაკეთდეს კარგი ხარისხი. უფრო იქითკენ მივდივართ, რომ იყოს უფრო ნაკლები და ხარისხიანი ტანსაცმელი.“
